O NAS

 

                           

 

LATA 1800 - 1945 

Wszystko zaczęło się w 1800 roku, kiedy to w miejscowości Krutyńska Szklarnia zbudowano drewniany domek przeznaczony dla szkoły parafialnej (ewangelickiej).
Jednoklasową szkółkę obejmował patronat królewski.

 
 Pierwszym nauczycielem, o którym wspominają źródła, był Friedrich Kopke – były wojskowy. Ukończył on seminarium nauczycielskie w Węgorzewie. Nauki pobierał w dwóch blokach tematycznych. Pierwszy obejmował przedmioty ścisłe i przyrodnicze oraz historię i religię; drugi związany był z nauczaniem czytania, pisania i rachunków. Jako jedyny pedagog w szkole musiał posiadać rozległą wiedzę, którą mógł przekazać uczniom. Drugiego nauczyciela zatrudniono dopiero w 1856 roku. Wiązało się to z wciąż rosnącą liczbą dzieci w Starej Ukcie i okolicznych wsiach.

 

Rektorem (dyrektorem) szkoły był wówczas Carl Peikowski. Z kasy królewskiej otrzymywał on wynagrodzenie w wysokości 10 talarów. Drugi nauczyciel – Carl Kuhn zarabiał 6 talarów. Na utrzymanie szkoły podatki płaciły miejscowości, z których pochodzili uczniowie. Ich wysokość zależała od wielkości areału ziemi.

 
 W szkole była biblioteka, która wtedy posiadała 19 książek. Były to głównie opowiadania biblijne i historyczne.

W 1866 roku księgozbiór liczył już 90 tytułów, co uznawano za liczbę imponującą na tle innych szkół mazurskich.

  W 1870 roku w szkole było już 268 uczniów. Stary budynek okazał się za mały dla tylu dzieci, więc w następnym roku rozpoczęto budowę nowej szkoły. Zmobilizowano do tego wszystkich mieszkańców wsi. Oprócz specjalnego podatku świadczyli oni usługi transportowe i budowlane.

 W ten sposób powstał okazały budynek z czterema salami lekcyjnymi, pokojem biurowym i częścią mieszkalną dla nauczycieli. I w tym budynku szkoła funkcjonuje do dziś.

  Zajęcia lekcyjne odbywały się 6 dni w tygodniu. Od poniedziałku do piątku uczniowie zdobywali wiedzę ogólną

 (Biblia, katechizm, nauka czytania, pisania i rachunków, elementy historii powszechnej, geografii, przyrody i literatury oraz język niemiecki). W soboty uczono śpiewu, modlitw i służby Bożej.

 
W latach 1800 – 1878 była to szkoła polska. Wszystkie przedmioty wykładano w języku polskim, a języka niemieckiego uczono oddzielnie. W 1878 roku szkoła przeszła pod pruską jurysdykcję państwową. Inspektorem szkolnym została osoba świecka, a kościół ewangelicki utracił wpływy na edukację. Odpowiedzialność za utrzymanie szkoły i dobór kadry nauczycielskiej spadła na dyrektora szkoły i urząd państwowy. Z nauczycielami zawarto nowe umowy o pracę.

  Wtedy to rozpoczął się proces germanizacji szkoły. Stopniowo wprowadzano język niemiecki do wszystkich przedmiotów. Początkowo wykładano w dwóch językach, potem język polski całkowicie wyrugowano ze szkoły.

  Szkoła powstała jako jednoklasowa szkółka parafialna. Po 1870 roku były już trzy oddziały z ponad dwustu uczniami. W latach 1910 – 1918 funkcjonowały tu cztery oddziały, a od 1933 roku – pięć. W szkole uczyło się zawsze od 200 do 300 uczniów.

 W związku z wojnami od początku XX wieku zaczęto zatrudniać kobiety – nauczycielki, gdyż mężczyźni podlegali mobilizacji i odchodzili do wojska.

  Dwie wojny światowe nie przeszkodziły szkole w funkcjonowaniu. Lekcje odbywały się nieprzerwanie do 1945 roku. Nawet po przejściu wojsk Armii Czerwonej szkoła specjalnie nie ucierpiała, choć wieś została zniszczona w znacznym stopniu. Szkoła ocalała…

 PO 1945 ROKU
Szkołę Podstawową w Ukcie otwarto 1 października 1946 roku. Naukę rozpoczęło wtedy 114 uczniów, było dwóch nauczycieli: Julian Langer i Franciszek Wawrzyniak. W 1947 roku dyrektorem szkoły został Pan Armin Hammermeister i na tym stanowisku pozostał do śmierci w 1959 r. Uczył języka polskiego. Kochał literaturę, przyjaźnił się ze znanym działaczem mazurskim i pisarzem Karolem Małłkiem.

 
Do grona nauczycieli doszli: Nelli Spendel, Lenka Nowikow, Irma Bagińska, Irmegard Hammermeister, Jerzy Bahr, Stanisław i Celina Siwikowie, Karolina Bednarska.

  Budynek szkolny, mimo iż oparł się wojnie, był w złym stanie. Pierwsze większe remonty zaczęto przeprowadzać dopiero na początku lat 60 XX w. (wtedy to wymieniono podłogi, wyremontowano piece, powstały nowe toalety i budynki gospodarcze, specjalne śmietniki i ogrodzenie szkoły.
Urządzono też ogród szkolny).

  Radykalnie szkoła zaczęła zmieniać się w latach 90 XX w. kiedy poddano ją generalnemu remontowi. Obecnie jest to budynek wygodny, dobrze wyposażony we wszystkie niezbędne urządzenia i instalacje. Klasy są przytulne, kolorowe, przyjazne dzieciom.

 Ponieważ w szkole uczyły się dzieci z okolicznych, często odległych miejscowości, w 1952 roku uruchomiono przy szkole internat, w którym zamieszkiwało 40 do 50 uczniów. Internat funkcjonował do lat 80 XX w. Potem utworzono tam przedszkole, które w 2002 roku stało się częścią naszej szkoły i przeniesione zostało do budynku nr 69. Wcześniej mieściły się tam pracownie ZPT oraz biblioteka szkolna (od 1949 r.).

Szkoła posiadała też swoje filie w Śwignajnie i Wojnowie. Obie szkoły zlikwidowano na początku XXI w., a uczniowie i nauczyciele przeszli do Ukty.

 Nasza szkoła zawsze odznaczała się wysokim poziomem nauczania. Nasi absolwenci byli cenieni za wiedzę zdobytą w Ukcie. Na pewno w dużym stopniu miało to związek z doborem nauczycieli. Kadra pedagogiczna była stabilna, większość nauczycieli pracowała w tej jednej szkole od kilkunastu do kilkudziesięciu lat. Sprzyjało to wytworzeniu specyficznej, przyjaznej atmosfery, a także silnym więziom jakie łączyły klasy z wychowawcami.

 Nauczycielami o najdłuższym stażu pracy w naszej szkole byli: Stanisław Siwik, Celina Siwik, Karolina Bednarska, Dietmar Lange, Anna Lange, Zofia Dembowska, Ryszard Kwiatkowski i Irena Kwiatkowska.

 W roku 1999 zaczęto wdrażać reformę szkolnictwa, co dla nas oznaczało zmniejszenie liczby dzieci, gdyż szkoła zaczęła funkcjonować jako sześcioklasowa. Przed ukończeniem szkoły podstawowej uczniowie klas szóstych piszą testy (od 2002 roku).

 W klasach I – III wprowadzono nauczanie zintegrowane, a w starszych – nauczanie blokowe. Od 1994 roku dzieci uczą się języka angielskiego.

 W 2004 roku szkoła została skomputeryzowana, a od 2008 r. brała udział w dwóch częściach projektu „W stronę dobrej szkoły”.

 Dzięki naszej obecności w Unii Europejskiej możliwe stało się rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych dla dzieci (informatyka, język angielski, sportowe, plastyczne, artystyczne, logopedyczne i wiele innych). Ukoronowaniem zaś stało się otwarcie w 2012 roku wspaniałej Sali gimnastycznej wraz z całym niezbędnym zapleczem.

 Przez wiele lat kolejni dyrektorzy i kadra nauczycielska zabiegali o to. Od listopada 2012 r. funkcjonuje w szkole stołówka, wydająca ciepłe posiłki.

 Mamy nadzieję, że szkoła w Ukcie nadal będzie się rozwijała, oferowała uczniom wysoki poziom nauczania, możliwość korzystania z wielu dodatkowych zajęć. Że zawsze będzie miejscem, do którego chce się po latach wracać.
Opracowała Teresa Ciechowicz