Prawa ucznia wynikające z Ustawy o systemie oświaty

• prawo do zapoznawania się z programem nauczania, z jego treścią, celem i stawianymi wymaganiami,
• prawo do jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu
• prawo do organizacji życia szkolnego, umożliwiające zachowanie właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań
• prawo redagowania i wydawania gazety szkolnej,
• prawo organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi, w porozumieniu z dyrektorem,
• prawo wyboru nauczyciela pełniącego rolę opiekuna samorządu
• prawo ucznia do dostosowania treści, metod i organizacji nauczania do jego możliwości,
• prawo ucznia do korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
• prawo ucznia do specjalnych form pracy dydaktycznej,
• prawo uczniów niepełnosprawnych lub niedostosowanych społecznie do pobierania nauki we wszystkich typach szkół, zgodnie z indywidualnymi potrzebami i predyspozycjami,
• prawo uczniów niepełnosprawnych do zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych,
• prawo uczniów szczególnie uzdolnionych do indywidualnych programów nauczania,
• prawo uczniów do powszechnego dostępu do szkół, których ukończenie umożliwia dalsze kształcenie w szkołach wyższych,
• prawo uczniów do równych warunków kształcenia (zacieranie różnic pomiędzy różnymi regionami kraju),
• prawo uczniów do bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki,
• prawo uczniów do opieki przyznawanej uczniom pozostającym w trudnej sytuacji materialnej i życiowej,
• prawo uczniów do zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych rozwijających ich zainteresowania i uzdolnienia.

 

Prawa dziecka zapisane w Konwencji

• prawo do życia i rozwoju, do tożsamości, obywatelstwa,
• prawo swobody myśli, sumienia i wyznania, wyrażania poglądów, w tym w postępowaniu administracyjnym i sądowym,
• prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, domowego, tajemnicy korespondencji,
• prawo do wychowania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi, prawo poznania rodziców, jeżeli to możliwe,
• prawo do wolności od tortur, poniżającego traktowania, przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych,
• prawo do swobodnego zrzeszania się, pokojowych zgromadzeń,
• prawo do odpowiedniego do wieku i stopnia rozwoju traktowania w ramach postępowania karnego,
• prawa społeczne, w tym prawo do odpowiedniego standardu życia, opieki w instytucjach i zakładach, ochrony socjalnej, ochrony zdrowia, rehabilitacji społecznej i zdrowotnej,
• prawo do ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym, podejmowaniem pracy w zbyt wczesnym wieku,
• prawo do wypoczynku i czasu wolnego,
• prawo dostępu do informacji i materiałów pochodzących z różnych źródeł,
• prawa do nauki, w tym prawo do bezpłatnej i obowiązkowej nauki w zakresie szkoły podstawowej.

 

Prawa dziecka, o których pisał i o które walczył Janusz Korczak

PRAWO DO SZACUNKU – współczesna literatura psychologiczna podkreśla, że źródło oceny mieści się we wnętrzu zdrowej osoby. Aby stworzyć takiego człowieka, trzeba stosować ludzkie metody oparte na szacunku bez użycia manipulacji. Trzeba znaleźć sposób, by dziecku przesłać godny wizerunek jego osoby. Ważne jest uwzględnienie ilości każdego „malca”, jego podstawowych potrzeb. Dzieci trzeba nie tylko kochać, ale też trzeba traktować, a to oznacza indywidualne podejście do każdego wychowanka.

PRAWO DO NIEWIEDZY – dla kilku letniego dziecka nie wszystko jest proste i jasne jak nam się wydaje. Potrzeba wielkiej wyrozumiałości i cierpliwości wobec niekończących się pytań dzieci, one mają do tego prawo, gdyż otaczający ich świat jest nieznany. Wiele błędów w ich postępowaniu wynika z niewiedzy.

PRAWO DO NIEPOWODZEŃ I ŁEZ – gniew, złość, etykiety, oskarżenie za niepowodzenie dziecka, wywołuje u niego agresję i płacz, ale są to łzy niemocy i buntu, rozpaczliwy wysiłek protestu, wołanie o pomoc, objaw złego poczucia, a zawsze cierpienia. Trzeba cierpliwie czekać, aż dziecko wydorośleje, nabierze doświadczenia życiowego i rozumu.

PRAWO DO UPADKÓW – dziecko ma prawo do upadków, grzechów, wychowawca uznając te prawo musi pamiętać, że jego obowiązkiem jest obserwowanie zachowania, wyjaśnianie przyczyn nieprawidłowości i odchyleń w rozwoju. Szukanie przyczyn, diagnoza złego zachowania, podjęcie terapii oraz nasza wyrozumiałość – to sposób na promowanie tego prawa.

PRAWO DO WŁASNOŚCI – ten kto obserwuje dzieci zauważył, że każdy kamyczek, rysunek, znaleziony przedmiot to dla dziecka skarb. Dzieci mają swoje ulubione przytulanki, zabawki, własne kąciki pełne drobnych skarbów. Ponadto wszystkie wytwory plastyczne to wspaniały skarbiec. Poszanowanie prawa do własności jest konieczne zarówno ze strony rodziców jak i nauczycieli.

PRAWO DO TAJEMNICY – dzieci w przedszkolu nawet te najmłodsze, mają swoje tajemnice osobiste, rodzinne czy koleżeńskie. Budowanie barier z krzeseł, izolacja od wzroku dorosłego to ich świat zabawowych tajemnic.

PRAWO DO RADOŚCI – radość to nieodłączny przyjaciel dzieci. Jest dużo radości w przedszkolakach, wiele zajęć ma w swych założeniach jako cel budzenie i rozwijanie poczucia szczęścia.

PRAWO DO WYPOWIADANIA SWOICH MYŚLI I UCZUĆ – Korczak prawo to uważa za pierwsze i podstawowe, gdyż przez to mały człowiek nauczy się czynnego udziału w naszych o nim rozważaniach. Gdy dziecko samo zaufa i powie, co jest jego prawem, mniej będzie zagadek i błędów. Łamanie tego prawa jest wielką krzywdą wyrządzoną dziecku, którą trudno w życiu naprawić.

PRAWO DO DNIA DZISIEJSZEGO – dziecko żyje teraźniejszością, z braku doświadczeń żyje bieżącą chwilą. Wszystko co było w przyszłości, czy dopiero ma nadejść jest dla niego legendą. Dziecko pragnie być tym kim jest w tym momencie – po prostu być dzieckiem, a nie przyszłym dorosłym człowiekiem i pociecha lub zabawką dorosłych.